Z026 - Metalowa równia do badania ruchu

Zestaw składa się z metalowego toru oraz siedmiu kólek metalowych.
Wykorzystując elementy zestawu można:

• zademonstrować:
  • oddziaływanie bezpośrednie - zderzenia kulek na torze;
  • oddziaływania "na odległość" (ciało w polu grawitacyjnym) - oddziaływanie grawitacyjne z Ziemią kilku kulek spoczywających na poziomym torze powoduje ich równoczesny ruch po podniesieniu jednego końca toru;
• zilustrować zasadę zachowania pędu - zderzenia na torze różnych par kulek;

Zestaw może być także pomocny w omawianiu względności ruchu.

Proponowany sposób przeprowadzenia doświadczeń:

Oddziaływanie bezpośrednie.

Na środku poziomo położonego toru ustawiamy w jednakowych odstępach (około 5cm) trzy kulki metalowe. Czwartą kulkę "puszczamy" po torze, nadając jej możliwie dużą szybkość. Obserwujemy zderzenia kulek.

• Kiedy kolejne kulki zaczynają się poruszać?
• Jaka jest przyczyna ruchu kolejnych kulek?
• Jak nazywa się ten rodzaj oddziaływań?

Oddziaływanie "na odległość" (ciało w polu grawitacyjnym).

Na środku poziomo położonego toru ustawiamy w jednakowych odstępach (5 - 10cm) cztery kulki metalowe. Jeden z końców toru unosimy w górę. Obserwujemy ruch kulek.

• Jaka siła powoduje równoczesny ruch kulek po podniesieniu toru?
• Jaki to rodzaj oddziaływań?

Zasada zachowania pędu.

Na środku poziomo położonego toru ustawiamy kulkę metalową. Drugą kulkę metalową "puszczamy" po torze. Obserwujemy zderzenie kulek.

Badanie ruchu jednostajnie przyspieszonego.

Obserwujemy ruch metalowej lub szklanej kulki (jej środka ciężkości) po torze nachylonym pod niewielkim kątem do poziomu. Korzystając ze skali, odczytujemy w równych odstępach czasu położenie kulki. Przedstawiamy na wykresie drogę przebytą przez kulkę od początku ruchu. Obliczamy drogę przebytą w kolejnych odstępach czasu, a następnie szybkość średnią w kolejnych odstępach czasu i sporządzamy wykres zależności tej szybkości od czasu. Na podstawie tego wykresu obliczamy wartość przyspieszenia w kolejnych odstępach czasu i przedstawiamy na wykresie. Jaki to ruch?

Wygląd produktu na zdjęciu może odbiegać od wyglądu produktu w rzeczywistości.