Balansujący plastikowy ptak efektownie utrzymuje się w poziomie, mimo że jest podparty tylko w jednym punkcie – na czubku dzioba. To zabawka, która potrafi zadziwić ucznia swoim zachowaniem, tj. utrzymaniem poziomu w sytuacji, gdy jest przez niego trzymana na przykład na palcu. Można to wykorzystać do przybliżenia uczniom idei środka masy oraz równowagi trwałej, kiedy środek masy znajduje się dokładnie poniżej punktu podparcia bryły.
Budowa/opis techniczny
Zestaw składa się z dwóch elementów: plastikowego ptaka z rozłożonymi skrzydłami (ich rozpiętość to ok. 16 cm, od ogona do czubków skrzydeł długość modelu to ok. 13 cm, grubość ok. 2,5 cm) oraz plastikowej podstawy w formie piramidy o długości boku podstawy równej wysokości (6 cm). Na szczycie piramidy znajduje się wgłębienie utrzymujące dziób ptaka.
Działanie
Wewnątrz wysuniętych przed dziób ptaka skrzydeł, na ich końcach, znajdują się obciążniki (widać je dobrze, jeśli popatrzymy przez konstrukcję zabawki na silne źródło światła). Ciężarki te przesuwają środek masy (w jednorodnym polu grawitacyjnym tożsamy ze środkiem ciężkości) tuż pod czubek dzioba sztucznego zwierzęcia. Pozwala to na stabilne umiejscowienie ptaka dziobem na szczycie piramidy. W tej paradoksalnie stabilnej pozycji równowagi trwałej ptakowi można nadać niezbyt szybki ruch obrotowy dookoła dzioba; można również wprawić zabawkę w ruch wahadłowy, lekko uderzając ogon w dół.
Ptak może też utrzymywać się w poziomie, podparty dziobem na przykład na wyciągniętym palcu ucznia lub na rogu stołu.
Przykładowe wykorzystanie pomocne w realizacji podstawy programowej
IV etap edukacyjny, punkt 2, podpunkt 5: „Uczeń wyznacza położenie środka masy”.
Dodatkowe doświadczenie
Używając niewielkiego (ok. 1−2 g) kawałka plasteliny, można zademonstrować, jak dodanie niewielkiej masy w różnych odległościach od środka masy zabawki wpłynie na zmianę jej stabilnej pozycji (na przykład na czubku skrzydła czy ogonie).
Wygląd produktu na zdjęciu może odbiegać od wyglądu produktu w rzeczywistości.
