Kilkuelementowy zestaw pozwala na przedstawienie idei działa żyroskopu. Za jego pomocą demonstrować można zachowanie kierunku osi obrotu żyroskopu w braku momentów sił zewnętrznych jak i jego reakcje na niezerowy moment siły zewnętrznej.
Budowa/Opis techniczny:
Głównym elementem zestawu jest żyroskop: metalowe koło o średnicy 6 cm i grubości 1 cm, osadzone na stalowej osi o średnicy 0,5 cm i długości 7 cm, ze stożkowo ściętymi końcami. Masa tego elementu to 200 g. W osi, blisko jej końców, wykonano poprzeczne otwory służące do rozpędzania koła dzięki sznurkowi z rączką. Oś żyroskopu chwytana jest w dwa plastikowe łożyska stożkowe, wkręcane w pierścień obejmujący żyroskop. Dodatkowo w zestawie znajdują się dwa statywy z uchwytami do badania zachowania żyroskopu wprawionego w ruch obrotowy. Średnice ich podstaw to 10 cm, wysokości uchwytów zaś 9 cm. Jeden statyw pozwala, po umieszczeniu w nim żyroskopu, obrót wokół osi pionowej, drugi zaś umożliwia jego pochylenie na boki.
Działanie:
Aby rozpędzić żyroskop należy w jeden z otworów na jego osi wprowadzić ok. 1 cm nici dołączonej do zestawu a zakończonej rączką. Poprzez obrót kołem żyroskopu nakręcamy całą nić na oś. Trzymając jedną ręką biały pierścień dookoła żyroskopu, drugą zaś rączki przy nitce zdecydowanym ruchem odwijamy ją, nadając kołu żyroskopu przyspieszenie kątowe.
Aby zademonstrować reakcje rozpędzonego żyroskopu na działanie momentów sił zewnętrznych należy umieścić go na jednej z podstaw, korzystając z metalowych bolców po bokach białego pierścienia oraz wgłębień w uchwytach statywu. Statyw uchylny na przykład można wykorzystać do zademonstrowania stabilizującego działania żyroskopu: gdy jego oś będzie pozioma (równoległa do osi obrotu podczas przechylania statywu) nic nie będzie stało na przeszkodzie wychyleniom. Gdy zaś oś żyroskopu będzie pionowa, każde wychylenie statywu pociągnie za sobą przeciwdziałający temu obrót całego żyroskopu. Zjawisko to wykorzystywane bywa np. na okrętach do tłumienia wahań.
Wykorzystanie zgodnie z podstawą programową:
IV etap edukacyjny, zakres rozszerzony, punkt 2., podpunkt 7) „Uczeń analizuje ruch obrotowy bryły sztywnej pod wpływem momentu sił".
Wygląd produktu na zdjęciu może odbiegać od wyglądu produktu w rzeczywistości.
