Nurek Kartezjusza - zasada działania łodzi podwodnych

W skład zestawu wchodzi plastikowa butelka o pojemności 1 dm3 z zakrętką, polipropylenowa pipeta z gumową gruszą oraz mosiężny obciążnik dopasowany do układu.
Przed wykorzystaniem zestawu należy napełnić butelkę wodą i wrzucić do niej pipetę z umieszczonym wewnątrz ciężarkiem, stabilizującym położenie pionowe zabawki oraz zapewniające możliwość jej zanurzenia. Nurek z obciążnikiem powinien pływać w szyjce butelki. Zakręcamy butelkę szczelnie.

Demonstracja polega na ściśnięciu butelki i tym samym zwiększeniu ciśnienia wewnątrz niej. Dzięki prawu Pascala to dodatkowe ciśnienie pojawia się w każdym punkcie wewnątrz butli, również powodując wciśnięcie wody do otwartej od dołu pipety. Średnia gęstość nurka rośnie, przekracza wartość gęstości wody i tym samym tonie. Odpuszczając nacisk powodujemy wypłynięcie wody z nurka, zmniejszenie jego średniej gęstości i wypłynięcie na powierzchnię.

Demonstrację możemy przeprowadzić w sposób "magiczny", zachęcający do wyjaśnienia przez uczniów jeśli butelkę będziemy trzymać w ręce i niepostrzeżenie ją ściskać/odpuszczać.

Uwaga: w przypadku, kiedy nurka ciężko zatopić (trzeba bardzo mocno ścisnąć butelkę), można go wyjąć i nabrać do jego wnętrza nieco wody, dociążając go tym samym.